Tag Archives: Philippines

Libreng Damit at mga Salamin

14 Dec

Marami akong mga panaginip na hindi ko naisusulat pagkagising ko dahil sa pagiging abala sa buhay hanggang tuluyan ko na ito makalimutan. Kaya naisip ko na bakit hindi ko ito isulat para hindi ko ito makalimutan. Bago ako matulog kagabi ay napaisip ako na ang isang tao ay pinapanganak at namamatay. Manalangin tayo at magpasalamat sa Diyos bago matulog kung tayo ay magigising pa kinabukasan para sa panibagong araw. Kagabi ay nagkaroon ako ng panaginip na tandang tanda ko pa ang mga detalye kaya habang naaalala ko pa ay sisimulan ko na itong isalaysay ngayon.

Gabi ng Sabado sa ika-14 ng Disyembre, 2025 sa aking bahay ay napanaginipan ko na naglalakad daw ako sa isang bulubunduking lugar na may mga batis. Ang mga batis ay malinaw, malinis at mababaw lamang. Nakikita ko ang mga isda na naglalanguyan sa batis. Tuwang tuwang ako na nakikita yung grupo ng naglalanguyang isda dahil nakikita ko mga tanda ng bibig nila sa ibabaw ng tubig na para bang mga tilapia ito habang nasa tabi ako ng batis. Sinubukan ko manghuli gamit ang aking kanang kamay. Malamig yung tubig sa batis nang dumampi ito sa aking kanang braso. Naswerte at nakahuli ako ng isang matabang isda na para bang Bisugo ang itsura, puti ang balat nito at nagpupumiglas pa ng ilagay ko sa aking lalagyan na parang sisidlan na gawa sa kawayan. Natuwa ako kaya nanghuli pa ako ng isa gamit ang aking kanang kamay at naging dalawa na nga ito sa dala-dala kong sisidlan. Nung magtangka ako na manghuli pa ng isa ay nahuli ko ay isang malaki at matabang hito. Ibinalik ko daw ito sa batis kasi ayaw ko ng hito. Habang pinagmamasdan ko daw ang mga isda sa gitna ng batis ay may napansin ako na isang matandang lalaki sa kabilang ibayo na parating at may dala-dalang mga bags na sa tingin ko ay tinahi at gawa niya mismo. Yari ito sa kumikinang na parang sako na walang nakasulat kahit anumang letra sa sako pero sa gilid nito ay may kulay asul na parang outline frame nito na nakatahi. Ang mga bags ay may mga bitbitan na parang panggamit kung mamimili sa supermarket. Inilapag niya yung mga bags sa mga batuhan at tuyong lupa na malapit sa batis. Maya-maya naglabas yung mama o matandang lalaki ng isang laman ng bag niya at iniabot niya ito sa akin. Nakita ko ay isang duster na pambahay na walang manggas na kulay pula at may mga desenyo ito na bulaklakin. Ang sabi ko raw sa matandang lalaki na naka-native na sumbrero na panlalaki na yari sa buli ay “Ibibigay ko ito sa Nanay ko.”

Habang ako ay naglalakad sa may tabi ng batis ay nakita ko na may kubo sa na malapit sa batis. Nakita ko na may mga inihaw na mga isda na makapal ang mga balat na kulay gray ang kulay na parang Tarian na isda itsura nito. Nakalutang sa tubig ang mga inihaw na isda na buo pa pero butas na ang mga tiyan nila na pawang wala ng mga bituka sila. Nagtataka daw ako kung bakit itinapon na lamang sa batis at hinayaang lumutang sa tubig ang mga inihaw na malalaking isda at mukhang masarap kainin ang mga ito. Tapos sabi ng matandang lalaki sa akin na “Tignan mo yung dulo ng tubo na nakatapat sa batis na nakakabit sa palikuran nila.” Napansin ko na yung dulo ng tubo ay binalot ng lumang tela at tumatagas dito ang tubig at bumabagsak sa batis na nakikita ko sa lugar na pinababagsakan ng tubig ay maputik dahil nababalot ang mga bato ng batis ng mga putik at wala akong nakikitang mga isda o anumang uri ng organismo doon kundi pawang mga bato na nababalutan ng putik lamang. Sabi ko raw sa sarili ko na madumi na ang tubig sa gawing ibaba ng batis dahil nadudumihan na ng mga tao na nakatira sa bahay na malapit sa batis.

Nagising ako sa aking unang panaginip at nakita ko ang oras na nagreflect sa kisame ng bahay ay 2:43am. Natulog uli ako.

Sa pangalawang panaginip ko ay pumunta daw ako sa isang shopping mall. Pagpasok ko raw ay nabungaran ko ang isang tindahan ng mga salamin sa mata. Yung tindera ay inalokan ako ng maraming salamin sa mata na may ibat-ibang design. Sabi niya sa akin, “Pumili ka lamang ng isa dahil ito ay libreng salamin.” Pakiwari ko ng oras na yun ay may promo sila kaya libre salamin sa mata pero Isang salamin sa mata lamang ang libre. Naglabas siya ng mga salamin sa mata one at a time na may ibat ibang desenyo at kulay. Wala pa akong nakitang mga salamin na ganito sa ibang mga shopping malls. Kahit may harang at nasa gawing gilid ako ng tindera at nakikita ko ang pagyuko-yuko niya para kumuha ng samples ng mga salamin sa drawers ng lamesa niya. May desenyo na may bulaklak at mga hayop na naka emboss sa mga salamin. May desenyo na may mga ark pa sa ibabaw ng salamin. Ang pinagtataka ko ay kung bakit yung lenses ng mata ay yung isa ay maliit ang lens nito sa kaliwa at yung isang lens sa kanan ay malaki naman. Lahat ay ganung design. Hindi balanse ang tingin ko sa itsura ng salamin na parang napapangitan ako. Tinanong ko yung tindera, “Pambabae o panlalaki ba itong salamin?” Ang sagot niya ay “Unisex”. Sinasauli ko sa kanya ang bawat pinapakita niyang salamin sa mata dahil hindi ko nagugustuhan ang design dahil hindi balanse ang laki ng lenses nito, bakit Isang maliit at Isang malaki ang lenses nito. Hanggang nag-abot ang tindera sa akin ng isang malaki at mabigat na salamin sa mata dahil yari sa bakal ang frame nito pero ang mga lenses nito ay apat na pawang malilinaw at parerehong laki nito na nakapaligid sa buong frame ng salamin. Kahit na mabigat ito ay yun na lang kinuha ko dahil sa alam ko na libre naman ito at hindi ako magbabayad. Nang kinuha ko na yung salamin sa mata ay nagulat ako ng may inilabas yung tindera ng Isang salamin sa mukha na pang lamesa na curve ang hugis nito at sa loob ng curve na salamin ay punong puno ng mga items tulad ng toothpaste, toothbrush, hand sanitizer, small lotion, etc. Ang pakiwari ko ay pagpipilian ba ito kung hindi ko kukunin ang salamin sa mata? Tinanong ko yung tindera. “Kasama ba ito sa pagpipilian o libre lang?” Ang sagot ng tindera sa akin ay “Dagdag na libre lang yan para sa iyo.” Hindi ako makapaniwala na may dalawang libreng items ako, Isang modernong salamin sa mata at Isang modernong salamin sa mukha. Ako ay lubos na nagpasalamat sa kanya dahil sa libreng items at nung paalis na ako sa tindahan ay nakita ko yung tindera na nagbigay sa akin ng dalawang libreng mga salamin na nasa counter na malapit sa exit. Maiksi ang kanyang buhok at nakasuot na puti na pang-itaas na uniporme at itim na pantalon. Napansin ko na maluhaluha ang mga mata niya habang nakatingin siya sa akin at habang ako naman ay papaalis ng tindahan. Gayunpaman, nagpasalamat pa rin ako sa kanya at tuluyan na akong umalis ng tindahan.

Nagising ako ng 5:05 ng umaga na nagreflect sa kisame ng bahay pagkatapos ng dalawang panaginip kanina lamang. Nagpasalamat ako sa Diyos sa panibagong umaga na ibinigay niya sa akin.

The Day of Birth

19 Aug

Renato Mas Meron

August 20, 1966

(6 + 6 + 8) = 20

(Birthyear + birth month) = Birthday

My Real Birthday

It was Saturday before the sun sets in August 20, 1966 at around 6 pm when I was born in our ancestral house at Poblacion, Santa Cruz, Zambales, Philippines. This was my real birthday.

My parents were Guillermo Menes Meron (41) and Teofila Montehermoso Mas (41). Both of them were naturally born and residents of Santa Cruz, Zambales.

My Three Pillars

I spent my childhood and teenage years in my home town. I treasured wonderful and beautiful memories there. My supporting father, caring aunt and loving mother served as the three pillars of my life.

Even though, the three pillars of my life were gone one at a time, still, I really missed and loved them so much. I would like to thank, appreciate and recognize them for their unconditional love; for providing me what I need; for allowing me understand what life is and knowing its purpose.

My Journey

I spent most of my adult years in Meycauayan City, Bulacan, Philippines and some few years abroad rendering essential public services. Life experiences built up stability on me; surpassing any challenges along the way to attain my goals.

My family, friends, relatives and colleagues are always there to advise and help me.  Most of all, I would like to thank God for giving me life, blessings and another year; for continuously guiding me on my journey in life.

I wish for a healthy, wealthy and happy life on my birthday.

The Last Few Words and Cries

13 Apr

“I am telling you. Be kind to others. Help others who need your help. God bless you.”

(Teofila Mas Meron)

In times of sorrow, can you still remember the last few words of a dying person that you love most? I would like to share with you the last few words and cries of my loving mother that might break your heart and bring your eyes into tears.

10. While on her bed, my mother said with eyes closed, “Catawan, engangaro wan Mo cami. Pano na cami a pinalsa Mo?” (Zambal)

(Tagalog) “Diyos ko, Kaawaan Mo kami.  Paano na kami na nilalang Mo?”

(English) “God, have mercy on us. How about us of your creation?”

At the age of 94, my mother still remember the Almighty God who created everything. In her entire life, she frequently prayed to God and attended the Holy Mass regularly.

9. On her bed, my mother said with her eyes closed, “Indo, Caca, taganan moyo co. Indo, Caca, taganan moyo co.” “Takpan! Takpan!”(Zambal)

(Tagalog) “Nanay, Ate, hintayin ninyo ako. Nanay, Ate, hintayin ninyo ako.” “Takipan! Takipan!”

(English) “Mother, Sister, wait for me. Mother, Sister, wait for me.” “Cover up!, Cover up!”

My mother was the youngest and favorite child in their family. She loved her mother and sister so much. My mother saw brilliant brightness.

8. My mother said with eyes closed, “Alalayan moyo co.” (Zambal)

(Tagalog) “Tulungan ninyo ako.”

(English) “Help me.”

My mother had ready helping hands to anybody who needs help.

7. Suddenly, my mother was crying loudly while pointing her diaphragm, “Masakit eti! masakit eti!” (Zambal)

(Tagalog)”Masakit dito! masakit dito!”

(English) “Painful here! Painful here!”

My mother never complained even in rough times of her life.

6. My mother requested with eyes closed, “Dasalan moyo co.” (Zambal)

(Tagalog) “Dasalan ninyo ako.”

(English) “Pray for me.”

My mother always pray for everyone’s wellness.

5. While inside the ambulance rushing into the hospital, my mother shouted, “Cacoyna labay! Cacoyna labay! Tama na! Tama na! (Zambal)

(Tagalog) “Ayaw ko na!, Ayaw ko na! Tama na! Tama na!

(English) “I don’t like it! I don’t like it! Stop! Stop!

My mother never stops for being a good mother and grandmother to us.

4. While in the hospital bed, my mother said again with eyes closed, “Catawan, engangaro wan Mo cami.  Pano na cami a pinalsa mo” (Zambal)

(Tagalog) “Diyos ko, Kaawaan Mo kami.  Paano na kami na nilalang Mo?”

(English) “God, have mercy on us. How about us of your creation?”

My mother was a strong believer of God. She had strong faith at all times.

3. Still on her bed, my mother said with eyes closed, “Tambayan moyo co. Tambalan moyo co.” (Zambal)

(Tagalog) “Tulungan ninyo ako. Gamutin ninyo ako.”

(English) “Help me. Heal me.”

My mother was a good helper. She was very kind to children and elders.

2. Still on her bed, my mother said softly with eyes closed, “Abuloyon moyo co.” (Zambal)

(Tagalog) “Tulungan ninyo ako.”

(English) “Help me.”

My mother helped her family. She really loved them so much.

1. Still on her severe body condition, my mother uttered softly, “Ya.” (Zambal)

(Tagalog) “Oo.”

(English) “Yes.”

My mother had strong influential words that anybody should decide and follow.  She disciplined, guided and mentored us appropriately.

My mother just nodded her head when I talked and asked her until her complete consciousness had gone.

Yes, my mother was gone but her legacy, advises, courage, greatness, kindness, faith, laughter, memories, dreams and so forth remain in our hearts as we live.

Inaro con Kayumanggi (My Brown Love) by Teofila Mas Meron

9 Mar

Colop coy mantibok, ampangisip-isip

Lawas yan ancasalak, balo cot anolis

Cabigan a calma, main acon nakit

Labas a ayos, balo cot mangitit.

Wamo no labas a lalaki

Anggano marublom, anlalako co siempre

Maco aco conan inaro con kayumanggi.

No laluma balo, anggano bulan

Makakyas, anlulbag a lalaman

Matuynong a punta, kae angonoron a dalan.

Cantan Sambali ni Nanay Openg

1 Sep

Naynay tana congco, lolo catatangis

No sicay cayna biyay a maisip-isip

Siay luwa sa mata mantulo mapilit

Bana sa labi mon bigla mon inalis 

Ayte moyna kari, ayte mo inimbi

A pamilabi ta tan pamikawili

Hino ya cot orin  labas a babaye

A namiwan mon maigot nin labi

Mangibat sa wanin cakoyna mangoman

Makilabi-labi maparas manglingwan

Ta no maisip-isip tan mapapanumtuman

Siay luwa sa mata, permin  balayabay.

Mangibat sa wanin cayco na umanon

Makilabi-labin maganap a nakom

Ta no maisip-isip tan mapapanumtuman

Siay luwa sa mata, permi yan andaloy

Siay canakoman ko, alangan ya comon

Ta masubot abrian a buboy

Tagarilya dila, kulop kon man-goygoy

Sa calak-an moyo sa kongco mampangimaton

Cayco comon magwa, nacom koy masubot

Magcanta sa sayte, o campo nical ngod

Anggan cantan bungat, ambo nin maganos

Malayop a oras, caldungan kan say-ngot

Cayco comon magawa, nacom ko tan buboy

Umarap sa campo ta ambo marunong

Nakaragdag congko, nakapatpol nacom

Galang yay nanugo, wangcon balangunon.

Sin sicoy sinmiban a inalila la

Mangibat sinlumbit hilay nagpasensya

Lalo sin nilumwas lako a irap la

Lalo pamasuso tan pamiliwaliwa

Sa wanin balo ta sinmiban ako

Isugo lako wari cot kayko nin mako

Ta ibuyboy la kongco a pamasiban la

Kayco makabayar anggan sa angga

http://www.masmeron.com

Salve

21 May

Salve

(Zambal prayer recited by my 92-year old mother, Teofila Mas Meron)

Salve, Santa Marian ari

Ina a mapaengangaro

Sicay cabiayan tan casamitan

Sicay mampasimalaan mi

Salve, hicay mancatanawon mi

Pinalakwan tawon anak ni Eva

Hicay mampanginawawon mi

Malawig catatangis iti sa luta sankaluluan

Hicay mampatrunan mi

ilinga mo sa comi

silay luway mata mo

nin maipangangaro

ta baling mayari ana

pamanlakwan mo sa comi

ipakit sa comi

hilay luway mata mo maipangangaro

ta baling mayari ana iti

pamalakwan mo sa comi

ipakit mo sa comi

a anak mo si Hesus

O marunong, maipangangaro

Masamit lawas Birhen Maria

Ipasisingaro mo kami

Ha masantan ina nan Dios

Pigaw kami comana, makinabang

Ha mablin taw tipan ni Jesukristo. Amen

http://www.masmeron.com

The Mother’s Prayers

25 Mar

These prayers were recited by my 92-year old mother last Holy Week 2016 when a miracle happened afterwards. She got recovered faster from serious illness.  You may try to recite it too.

Anghel a Bantay Ko

 (My Guardian Angel)

Anghel a bantay ko

Santos tan Santa kalagyo kon ngalan

Yabi awlo con pitagan

Siay engangaro mo tan tambay

Anghel ando moco ibukan

Sa bungat anan kaatapan

Kalulwa ko tan lalaman

Mampasimala makinabang

Sa Gloria mon kaysumin anggawan

Dasal bayo Malok

(Prayer before you sleep)

Malok akoyna kalulwa ko

Ando ka malok

Magbalayan ka nin Krus

Pigaw kala pakasindog

Taw tukson mangalaot

Ama Mi

(The Lord’s Prayer)

 

Ama mi eson ka sa langit

Mansambawan mi a ngalan mo

Mika sa komi a nagarian mo

Sunulon mi a nakom mo

Iti sa luta bilang sa langit

Biyan mo kami sa wanin

Kanon mi sa inawlo-awlo

Tan karuwan mo kami

Sa aw utang mi

Bilang pamingangaro mi konlan nagkautang sa komi

Ando mo kami ebin sumunol sa tukso

Tan ilipyas mo kami sa salban mangalaot. Amen

Ave Maria

(Hail Mary)

Ave Maria napno ka nin grasya

Siay katawan a Dios eson ya komo

bendita ka sa salban bawbaye

Tan bendito ya namaot a Bungan tiyan mo

A anak mo si Jesus

Santa Maria ina ng Dios

Ipasisingaro mo kami a makasalanan

Sa wanin tan sa oras

Ipati mi. Amen

Gloria

(Glory Be)

 

Gloria sa Ama, sa Anak tan Dios Espiritu Santo.

Kapara sa wanin tan sa oras a kaysumin angawan. Amen

Catawan kon Jesukristo

(Lord Jesus Christ)

Catawan kon Jesukristo

Dios a putog tan tawon pago

Sicay namalsa tan nanundon kongco

Sicay manlabyon ko muna sa salban

Sicay nikarunong sa salban

Cania naod mampangombabali koynan pago

Ibat sa matibulos a nakom ko; salban a kasalanan ko

A makamatin kalulwa ko; kayko na mangoman Catawan

Magkasalanan komo; gaw-on koynay magot a

Pamakatipan tan anamaot pakarayuon koynay salban

Makapinabo kongco sa salban kasalanan ko

Cania Catawan tambayan moko

Ta sicay manpasimalaan ko, karuwan mo ko pa komon

Alang-alang sa aw-irap tan pangamati mo sa krus. Amen

Tompol Ako

(I Believe)

Tompol ako sa Dios Ama

Makapangyayari sa salban

A namalsa nin langit tan luta

Tan tompol ako koni Jesukristo

Asay anak nan Dios, Catawan tamon salban

Naglalaman tawo ya ibat sa mablin pasda nan Dios Espiritu Santo

In-abing ni Santa Marian Birhen

Pinadiyadiya naya ni Poncio Pilato

Impasak ya ha Krus

Nati ya tan intabon

Nunaoy ya sa impiyerno

In ikatlon awlo nurong yan nabyay

Nuli ya sa langit; mantuklo ya sa wanan nan Dios Ama a makapangyayari

Itaw ya mangibat mako itin maghukom konlan mangkabyay tan nati

Tan tompol ako konan Espiritu Santo tan konan Santa Iglesia Katolika

Ta main pitatagman lan saw Santos tan makamot kawkasalan

Konan pamurong nan mabyay nan lalaman tan biyay a kaysumin anggawan. Amen

http://www.masmeron.com

School that Educates People (Step) to Move by Renato Mas Meron

19 Apr

STEP to start the day,
STEP to clean the way;
STEP to plant the seed,
STEP to move ahead.

STEP to conduct an experiment,
STEP to protect the environment;
STEP to search the truth,
STEP to serve them both.

STEP to work properly,
STEP to help the needy;
STEP to do right action,
STEP to develop innovation.

STEP to teach the children,
STEP to learn more than ten;
STEP to be a better Valenzuelano,
STEP to be a true Filipino.

His Presence, Message and Legacy

18 Jan

Wearing a yellow raincoat, Pope Francis waves to the faithful as he arrives in Tacloban, Philippines, Saturday, Jan. 17, 2015. A rain-drenched but lively crowd wearing yellow and white raincoats welcomed Pope Francis in the typhoon-ravage central Philippine city of Tacloban early Saturday, chanting "Papa Francesco, Viva il Papa!" (AP Photo/Wally Santana)

The 2015 remarkable visit of Pope Francis in the Philippines brings up the real essence of Christian life in the country. The Filipino people really love him and Pope Francis also loves them too.

His Presence

When Pope came out from the airplane, he smiled to the Filipino people in the airport. His charming smiles may suggest that “Here I am.”  His presence alone was so significant to the Filipino people. Every Filipino was so happy and excited to see Pope Francis in person. Everybody felt the love at the airports, on the streets, inside the churches, at the mall and university, on the park and even at homes. His presence gave blessings for the persons with physical impairments. His presence provided hope for person with ailments. Pope Francis blessed the babies, children, youths, adults and elders. His presence shows genuine concern to victims of typhoons, earthquakes and to the poor families in the Philippines.

His Message

Pope Francis delivered an awesome message in every place of his visit in the Philippines. His inspirational message deeply-derived from his heart is truly sensible and gets political, psychological, social, intellectual and spiritual impacts to every citizen of the Philippines. The Filipino people attentively listened to his relevant speeches in spite of long-hours of standing in the middle of the rain. The religious faith of the Filipinos retained and sustained regardless of natural calamities and life challenges they had been experienced in the past up to the present times. His message focused on helping the poor ones which applies the true Christian life.

His Legacy

Pope Francis builds his Christian legacy for the Filipino people. His advocacy to help especially the poor ones is absolutely amazing. He touches one’s life through his mission. He listens to anybody attentively.  He speaks well with a sense of humor. He comes to you directly, hold your hands and bless you gracefully. With all your love, care and concern to us, the Filipino people would like to say “Thank you very much. God bless you, Pope Francis.”

 

Anak nin Mayaman

1 Dec